De lean denkwijze is onlosmakelijk verbonden met het Toyota Production System en de Japanse taal. Termen als Hansei, Muda en Kaizen passeren dagelijks de revue, maar zijn er ook nog andere Japanse termen waar we als lean productiebedrijven kracht uit kunnen halen? KONA denkt van wel. We leerden al van de woorden Ikigai en Shoshin. In de editie van vandaag: Wabi-Sabi, over het omarmen van imperfectie.
Wat betekent Wabi-Sabi?
In het Japanse schrift, dat vaak meer op tekeningen lijkt dan letters, vormen Wabi en Sabi zogenoemde esthetische concepten. Wabi staat voor ingehouden schoonheid; Sabi voor patina (verkleuring van o.a. koper) in de simpliciteit van het platteland. Alleen in Japan kunnen enkele tekens of woorden in essentie kleine schilderijen bevatten. In beide concepten zit echter hoofdthema verscholen: imperfectie, of eindigheid. Kort samengevat betekent Wabi-Sabi dan ook: omarm imperfectie en vergankelijkheid.
Wat heeft dit dan met lean te maken? Of bijvoorbeeld met een belangrijk kernbegrip als kaizen? Als je zoekt naar continue verbetering, klinkt het logischer om absoluut geen genoegen te nemen met imperfecties. Laat staan ze te omarmen. Geloof het of niet, het is juist die misvatting waar het vaak misloopt voor bedrijven die lean principes hanteren. De drang naar verbetering is geen zoek naar perfectie. Het zit juist altijd van die perfectie af.
Wabi Sabi in lean principes
We gaan van filosofische zinnen naar praktische informatie. Want ja, waar perfectie is, is geen verbetering meer mogelijk. Dus bij perfectie houdt kaizen op. Dat lijkt dus het ultieme doel te zijn; het eindstation van kaizen. Maar niets is minder waar. Sterker nog, de drang naar perfect vormt vaak meer een belemmering voor kaizen, dan een versterking. We leggen het wat praktischer uit.
Wie aan verbeteringen in het productieproces denkt, zoekt vaak al naar het eindstation – ‘Nu we toch gaan optimaliseren, moet alles zo goed mogelijk zijn.' Dat is echter niet waar kaizen écht om gaat. Als je je alleen richt op grote veranderen, die naar perfectie leiden, kan de klus soms overweldigend lijken. Iets waar veel organisaties uiteindelijk afhaken. Daarnaast vraagt een directe, gigantische verbeterslag meer investering in geld, arbeid en omscholing. Wat is dan de betere manier? Juist, stapje voor stapje.
Het allerbelangrijkste is dat jouw proces werkt; het doet wat het moet doen. Op bovenstaande omarm je dat het nog imperfect is, maar plan je de verbeteringen in op basis van je aanpassingsvermogen. Wabi-sabi zou juist makkelijker moeten zijn bij processen die hun werk al doen. Imperfecties laten dan geen alarmbellen rinkelen, want het proces zal voortgaan. In plaats daarvan zie je wat het echt zijn: kansen om weer te groeien. Waardeer imperfecties, want zonder hen is er geen kaizen.
Diezelfde blik vraagt wabi-sabi voor ‘eindigheid'. Ook al heb je alle bedenkbare efficiëntie- en optimalisatieslagen verricht. Hoelang duurt dit? De wereld blijft bewegen, en op een dag moet je weer aan de bak. Daar kun je tegenop zien, waardoor het altijd een rotklus blijft. Je kunt je er ook op voorbereiden. Weet dat het kalme vaarwater waar je je nu in verkeerd eindig is. Maak je klaar voor een storm en kom daar beter uit dan ooit.
Stop met zoeken naar perfectie
Nogmaals, perfectie bestaat niet. En dat is juist goed. Dat betekent dat het werk op gebied van lean nooit ophoudt. Het is altijd in beweging, en stelt altijd vragen aan het productieproces. KONA Operational Excellence vormt een externe blik die vanuit expertise nieuwe vragen oplevert. Zo word je nooit blind voor je imperfecties, en word je nooit nonchalant omdat je je op een eindstation waant. Daarbij helpen we bij het stapsgewijs invoeren van verbeterslagen, zodat je organisatie niet overweldigd wordt en afhaakt.
Wil jij wabi-sabi toepassen op jouw productieproces? Neem eens contact op, schudt ons de hand, en omarm imperfectie en eindigheid.