Elke organisatie wil efficiënter, wendbaarder en klantgerichter werken. Maar het pad naar procesoptimalisatie is zelden lineair. Veel bedrijven starten enthousiast met bekende filosofieën zoals Lean of Six Sigma, maar stranden zodra blijkt dat de gekozen benadering niet past bij de structuur en identiteit van de organisatie. Verbeterprogramma's blijven dan beperkt tot losse initiatieven zonder duurzame impact. Hoe maak je wél een keuze die werkt?
De filosofie geeft richting
De juiste verbeteraanpak is te vergelijken met de tactiek van een voetbalteam. Je hebt een overkoepelende strategie, een langetermijnvisie op verbeteren, maar past binnen die visie je aanpak aan per situatie: afhankelijk van de fase waarin je zit, het knelpunt en de kracht van het team.
Een filosofie kies je dus niet voor één project of kwartaal, maar als fundament waarop je je verbeterstrategie bouwt. Als je willekeurig schakelt tussen benaderingen zonder deze afstemming, weet het team nooit waar het aan toe is. Continu verbeteren betekent dat je koersvast werkt binnen een kader met bijbehorende principes en methodes, en daarbinnen flexibel inspeelt op wat nodig is.
De juiste tactiek
Succesvolle verbeterporgramma's sluiten aan bij de organisatie zoals die is: haar cultuur, processen, volwassenheid en verandercapaciteit. Daarbij is het essentieel om verspilling niet alleen te zien als kostenpost, maar als verloren tijd, energie en potentieel.
Een goed gekozen filosofie maakt dat potentieel vrij, met draagvlak van de werkvloer én richting vanuit het management. Binnen de filosofie kun je verschillende vormen gebruiken, zoals een DMAIC-project of een kortcyclus Kaizen event. Zo ontstaat een systeem dat genuanceert meebeweegt, maar tegelijk consistent blijft in zijn uitgangspunten.
Lean Manufacturing
Er zijn meerdere filosofieën die als langetermijnbasis kunnen dienen voor continu verbeteren. Lean richt zich op maximale klantwaarde door verspillingen te elimineren, met praktische en direct toepasbare verbeteringen in processen.
Kaizen, het principe van kleine dagelijkse verbeteringen vanuit de werkvloer, is daarbinnen een belangrijke bouwsteen. Deze filosofie komt vooral tot zijn recht in organisaties met herhaalbare processen en een cultuur die ruimte biedt aan initiatief en eigenaarschap.
Six Sigma
Six Sigma daarentegen is sterk in omgevingen waar nauwkeurigheid en datagedreven besluitvorming centraal staan. De aanpak gebruikt statistische analyse om variatie en fouten te reduceren, wat waardevol is bij complexe(re) processen. Tegelijk vraagt deze filosofie om expertise en kan zij als zwaar aanvoelen voor organisaties die nog niet ver zijn in hun volwassenheid.
De Theory of Constraints
Dit biedt weer een ander uitgangspunt: verbeteren door steeds het grootste knelpunt in het systeem aan te pakken. Dat maakt het een krachtige filosofie in productieomgevingen of organisaties waar lineaire afhankelijkheden de prestaties beperken.
Total Quality Management (TQM)
Hier gaat het om een integrale benadering waarbij kwaliteit de verantwoordelijkheid is van iedereen. Het versterkt op lange termijn klantgerichtheid en interne samenwerking, maar vraagt om breed draagvlak en vertaling naar de praktijk om meer te worden dan een abstract ideaal.
Agile & Scrum
Deze filosofie kan richting geven aan organisaties die opereren in snel veranderende markten. Ze bieden wendbaarheid en snelheid, en stimuleren eigenaarschap en klantgerichtheid. Maar juist omdat deze werkwijzen veel autonomie vragen, kunnen ze in traditionele of hiërarchische organisaties op weerstand stuiten.
Krachten combineren
Een slimme filosoof is niet eigenwijs, maar weet dat hij van iedereen iets kan leren. Zo is het ook met verbeterfilosofieën. Misschien bestaat er voor jouw bedrijf en project niet één perfecte match, in dat geval kun je ook de krachten van verschillende theorieën combineren.
Lean en Six Sigma gaan vanwege hun soortgelijke opvattingen vaak hand in hand, om maximale efficiëntie te bereiken.
Als je een goed beeld hebt van de inhoud van deze filosofieën, en van wat je ermee wil bereiken, dan zorgt de perfecte combinatie voor maximale output. Daar komt dan weer de uitdaging bij dat beide tactieken geïntegreerd moeten worden. Maar wanneer de combi goed gekozen is, gaat dit vaak soepeler dan gedacht.
Investeer in jouw identiteit
Er is geen universele ‘beste' aanpak. De sleutel tot structurele procesverbetering ligt in het bewust kiezen van een filosofie die past bij je organisatie, en vervolgens binnen die visie flexibel omgaan met projectplannen en verbeterslagen.
Een passende filosofie is eigenlijk ook geen keuze. Het is iets dat de organisatie, werkwijze en het team altijd al in zich had. Het gaat erom dat je dit analyseert, identificeert en concretiseert. Vandaar kost het tijd om de visie eigen te maken.
Continue wisselen lijkt dan soms de beste optie, omdat de progressie van wat nieuw is groter lijkt. Maar, dit is keer op keer karakterzelfmoord. Vergelijk het met multitasken, of overal goed in willen zijn, versus een meester worden in jouw niche. Vertraagde progressie is geen achteruitgang, maar een voorteken van dit meesterschap – waar de details leidend worden.
Wil je ontdekken welke filosofie het best past bij jouw organisatie, of hoe je een bestaande benadering slimmer kunt inzetten? Kona Operational Excellence helpt organisaties om richting en structuur aan te brengen in hun verbeterstrategie. Neem contact op en breng jouw verbeterpotentieel nauwkeurig in kaart.
